"Ο πατέρας μου ήλθε από την Ιαπωνία το 1905,
ήταν 15 ετών όταν μετανάστευσε από την Ιαπωνία,
δούλεψε μέχρι που μπόρεσε να αγοράσει - πράγματι να αγοράσει ένα κατάστημα..."
Για να σας ειπώ μια ιστορία στη μορφή ονείρου,
δεν ξέρω γιατί πρέπει να το πω αλλά ξέρω τι σημαίνει.
Κλείστε τα μάτια και φανταστείτε απλώς τη σκηνή καθώς σας τη ζωγραφίζω.
Ήταν Β'Παγκόσμιος Πόλεμος όταν εκείνος ο Κέντζι ξύπνησε.
Δεν ήταν στρατιώτης, απλώς ήταν οικογενειάρχης
που είχε κατάστημα.
Εκείνη τη μέρα στο Λος Άντζελες,
σηκώθηκε απ'το κρεβάτι όπως πάντοτε σηκωνόταν,
{έφτιαχνε} μπέικον και αυγά με τη σύζυγο και τα παιδιά,
ζούσε στο δεύτερο όροφο του μικρού του καταστήματος,
μετακόμισε από το Λος Άντζελες στην Ιαπωνία,
τον αποκάλεσαν "Μετανάστη", στα Ιαπωνικά
έλεγε πως τον ονόμαζαν "Iisei". Αυτό σήμαινε
"Πρώτης Γενεάς Στις Ηνωμένες Πολιτείες", όταν
όλοι φοβούνταν τους Γερμανούς, τους "Ιάπωνες",
άλλα οι περισσότεροι μια επίθεση κατά της πατρίδας.
Και εκείνο το πρωί όταν ο Κεν βγήκε στο πατάκι,
ο κόσμος του σκοτείνιασε επειδή,
καθαρά εκεί: πρωτοσέλιδο:
τρεις εβδομάδες πριν το 1942:
"Το Περλ Χάρμπορ βομβαρδίστηκε και έρχονται οι Ιάπωνες."
Εικόνες θνησκόντων και τρεχόντων στρατιωτών.
Ο Κεν ήξερε πού θα οδηγούσε αυτό.
Και όπως σωστά υπέθεσε, ο πρόεδρος ανήγγειλε:
"Οι κακοί Ιάπωνες στην πατρίδα μας να κλειδωθούν."
Του έδωσαν του Κεν διορία δυο ημερών
να στοιβάξει άπασα τη ζωή του σε δυο βαλίτσες,
μόνο δυο βαλίτσες.
Ούτε ρούχα να στοιβάξει δεν μπορούσε,
και ορισμένοι ούτε βαλίτσα δεν είχαν
για να στοιβάξουν πραμάτεια.
Οπότε μόνο δυο σκουπιδοσακούλες τους έδωσαν.
Όποτε τα παιδιά ρωτούσαν τη μαμά "Πού πάμε ;"
Κανείς δεν ήξερε καν τι να τους ειπεί.
Ο Κεν δεν ήθελε να ειπεί ψέματα.
Είπε: "Οι Η.Π.Α. αναζητούν κατασκόπους,
οπότε πρέπει να ζήσουμε σ'ένα μέρος με τ'όνομα Manzanar
όπου εκεί ζουν πολλοί Ιάπωνες."
Σταμάτα, μην κοιτάς τους οπλοφόρους !
Δεν θες να κάνεις τους στρατιώτες να αναρωτιούνται
αν θα τρέξεις, διότι αν το κάνεις, μάλλον θα πυροβοληθείς.
Κάθε άλλο παρά αυτό προσπάθησε να κάνεις,
προσπάθησε να μην ανησυχείς, ότι συνωστίζεσαι τόσο.
Κάποια μέρα θα αποφυλακιστούμε, κάποτε, κάποτε.
"Ναι, με την έκρηξη του πολέμου, το F.B.I. ήλθε και... απλώς εισέβαλαν, και "έρχεστε υποχρεωτικά". "Πάντες Ιάπωνες να έρθουν.", πήραν τον κύριο Νι. Οι άνθρωποι αδυνατούσαν να καταλάβουν "μα γιατί να τον πάρουν ; Επειδή είναι απλώς ένας αθώος εργάτης ;"
Οπότε τώρα είναι σε χωριό με στρατιώτες να τους περικλείουν,
κάθε μέρα, κάθε νύχτα να τους επιτηρούν
από φυλάκια ψηλά στον τοίχο.
Ο Κεν δεν μπορούσε στ'αλήθεια να τους μισήσει.
Απλώς εργάζονταν και
αυτός δεν σκόπευε να δημιουργήσει προβλήματα.
Είχε μικρό κήπο, λαχανικά και οπώρες που έδωσε στο στρατό
σε ένα καλάθι που του έδωσε η σύζυγός του.
Όμως στη συνείδησή του, επιθυμούσε τη σωτηρία της οικογένειάς του.
Εγκληματίες πολέμου στην αναθεματισμένη τους χώρα.
Για ποιο λόγο ;
Και ο καιρός περνούσε στην πόλη-φυλακή, αυτός αναρωτιόταν,
αν θα ζούσε τη ζωή του εκεί και αν και πότε θα ελευθερώνονταν.
Μόνη διέξοδος ήταν η στρατολόγηση και, λογικά,
ορισμένοι κατετάγησαν, ενεγράφησαν
και κατέληξαν να πετάνε προς την Ιαπωνία με μια βόμβα.
Αυτή η 15 κιλοτόνων έκρηξη έληξε ταχύτατα τον πόλεμο.
Δυο πόλεις εξαϋλώθηκαν,
το τέλος του πολέμου επήλθε γρήγορα
και ο Κεν απέδρασε.
Φιλόδοξος για μια κανονική ζωή, με τα παιδιά και τη συζυγό του, όμως,
τότε επέστρεψαν στο σπίτι τους, και,
αυτό που αντίκρισαν τους έκανε να νιώσουν απομονωμένοι.
Αυτοί οι άνθρωποι είχαν καταστρέψει κάθε δωμάτιο,
του είχαν διαλύσει τα παράθυρα και ξεκολλήσει τις πόρτες
και είχαν γράψει στους τοίχους και στο πάτωμα:
"Οι Ιάπωνες δεν είναι πλέον ευπρόσδεκτοι."
Και ο Κέντζι έριξε και τις δυο του βαλίτσες κάτω και απλώς έκατσε έξω.
Αυτός κοίταξε τη γυναίκα του αποστομωμένος,
αυτή τον κοίταξε σκουπίζοντας τα δάκρυά της
και είπε: "Κάποτε, θα αποκατασταθούμε, κάποτε."
Τώρα τα ονόματα έχουν αλλάξει, αλλά η ιστορία ισχύει.
Η οικογένειά μου είχε φυλακιστεί τότε το 1942.
Η οικογένειά μου ήταν εκεί. Ήταν σκοτεινά και με υγρασία,
και το ονόμασαν "στρατόπεδο συγκέντρωσης".
"Όταν πρωτοεπιστρέψαμε από το στρατόπεδο, ήταν άθλια. Θυμάμαι το σύζυγό μου να λέει: "Αχ, θα μείνουμε εδώ μέχρι να πεθάνουμε." Τότε ο σύζυγός μου απεβίωσε πριν σφραγιστεί το στρατόπεδο."