Ferdinando Russo - 'O luciano d'o Rre - Parte Primma

1. Addò se vére cchiù, Santa Lucia?

Addò sentite cchiù l'addóre 'e mare?

Nce hanno luvato 'o mmèglio, 'e chésta via!

N'hanno cacciato anfino 'e marenare!

E pure, te facéa tant'alleria,

cu chélli bbancarélle 'e ll'ustricare!

'O munno vòta sèmpe e vòta 'ntutto!

Se scarta 'o bbèllo, e se ncuraggia 'o bbrutto!

Ah, cómme tutto cagna! A tiémpo 'e tata,

ccà se tuccava 'o mare cu nu rito!

Mò ncòpp'o mare passa n'ata strata,

tutto va caro, e niénte è sapurito!

Santa Lucia m'ha prutiggiuto sèmpe!

M'ha rata 'a vista 'e ll'uócchie, pe veré

ca l'òmmo cagna cómme cagna 'o tiémpe,

e ca chi sa che vène, appriésso a mme!

Io, quacche vòta, quanno sto’ nfuscato

e me strapòrto a qquann'ero guaglióne,

me créro ca so' muórto e sutterrato

sott'a muntagna 'e chisto Sciatamóne!

Pare n'ato paése! È n'ata còsa!

Tu nce cammine e nun te truóve cchiù...

E pure, è certo, era accussì spassósa,

Santa Lucia d'a primma giuventù!

Arbanno juórno, dint'e vuzze, a mmare,

c'addóre 'e scòglie e d'òstreche zucóse!

Verive 'e bbancarèlle 'e ll'ustricare

cu tutt'o bbène 'e Ddio, càrreche e ‘nfóse!

E chélli ttarantèlle ‘int'a staggióne!

Fémmene assai cchiù bèlle 'e chélle 'e mo!

Uócchie 'e velluto, vócche 'e passióne,

lazziétte d'òro e pèrne,’int'e cummò!

Tutt'e ccanzóne t'e ppurtava 'o mare,

p'a fèsta r'a Marònna r'a Caténa,

cu 'a bbòna pésca, 'e cuóppe r'e renare,

e 'a cantina 'e Ciént'anne sèmpe chiéna!

Mo... che ne cacce? Cca s'è fravecato!

Tutto è prucrèsso, pe puté arrunzà!

Si' marenaro? E, quanno ê faticato,

fai ll'uócchie chine... e 'a rézza nun t'ô ddà!

2. Quanta ricòrde! Quanta còse bèlle!

N'aréna d'òro e n'abbundanza 'e ciéle!

Tréglie e merluzze, vive, ‘int'e spasèlle,

e 'o mare tutto cummigliato 'e véle!

Venéva 'a vóce, da li pparanzèlle:

“Aònna, 'o mare! Aònna!...„ E li ccannéle

s'appicciavano ‘nnanza a li Ssant'Anne,

p'a pruvverènzia “ch'è venuta aguanne!„

Te redévano ll'uócchie cómm'o sóle!

Tenive mmócca 'o ddóce d'ògne mmèle!

'Nfra l'anno 'mmaretàvemo 'e ffiglióle

cu uno 'e tutto, 'e musulline e téle!

N'appìcceco? Era justo 'e tre pparòle!

Muglièreta? Nu scuôglio! Era fedéle!

Ncapace 'e niénte, a chillo tiémpe bello,

c'ògne cazètta era nu carusiéllo!

'E state, tuórno tuórno all'ustricare,

muntagne 'e freselline e tarallucce.

L'addóre 'e purpetiélle e fasulare

facéva addeventà pisce 'e cannucce!

E ntèrra 'a réna sciascïava 'o mare;

e, appriésso, 'o ballo d'e ttarantellucce;

e nu suóno ‘e chitarra e tammurriéllo,

e na magnata d'òstreche ô Castiéllo.

Facévamo 'Accarèmia ‘e Il’òva tòsta,

a cchi se ne ‘mmuccava a ddòi pe mòrza !

Scumméssa fatta, s' accètta a prupòsta,

e n’ agliuttive tre, cu tutt'a scòrza !

E a còppa, vino niro cómm’â gnòsta,

e danne quanto vuò ca cchiù se sórza !

E ‘o bèllo, nun cadévamo malate !

Ròbba sincèra, e stuòmmece pruvate!

'E ffèste p'a Marònna e miéz’Austo!

'A ’Nzégna pe ‘ncignà ll’àbbete nuóve !

Te nce spassave e nce pruvave gusto,

pecché ô pputive fà! Tenive 'e chiuóve !

Mo, vai p'assaggià vino, e siénte musto,

te vònno dà ‘e mellune sènza pròve,

e, cómm'a chillo, sfurtunato 'ntunno,

si mine ‘o sciato a mmare, te va 'nfunno...

'A nzégna ne chiammava fòlla 'e gènte !

D* uómmene e nénne friccecava ‘o mare.

Sott'o sole, cu amice e cu pariénte,

tu quanto te spassave, a summuzzare I

'O furastiéro, nun sapènno niénte,

si se fermava a riva pe guardare,

se sentéa piglià pèsole: e ched' è ?

M'o carriavo a mmare appriésso a mme!

E che vedive llà! Strille e resate

E chillo ca n’avéva calatune!

Dòppo: “Signo’ scusate e perdunate,

è fèsta, e nun s’affènneno nisciune…”

Chiù de na vòta nce se so’ truvate

‘a Riggina cu ‘o Rré, sott’e Burbune…

E ‘o Rre, ca tuttequante ce sapeva,

quanta bèlle resate se facéva!…